ആറ്റിങ്ങൽ കൊട്ടാരം
ആറ്റിങ്ങൽ കൊട്ടാരം തിരുവനന്തപുരം ജില്ലയിലെ പ്രശ്സ്തമായ ചരിത്ര സ്മാരകമാണ്. മധ്യകാല ഇന്ത്യയിൽ തിരുവിതാംകൂർ രാജവംശത്തിന്റെ ആധിപത്യ കേന്ദ്രമായിരുന്നു. അന്ന് ആറ്റിങ്ങൽ സ്വതന്ത്ര സംസ്ഥാനം എന്ന നിലയിലായിരുന്നു. 17-ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ തിരുവിതാംകൂർ രാജവംശത്തിലെ സ്ത്രീകളും കുട്ടികളും ഇവിടെ താമസിച്ചിരുന്നു. 1721 ൽ എട്ട് പ്രമുഖ രാജ്ഞിമാകും രാജകുമാരന്മാരും അടങ്ങിയ സംഘമാണ് താമസിച്ചിരുന്നത്. ഇൗ കൊട്ടാരം ഒരു സമ്പന്നമായ ആർക്കിടെക്ടർ രീതിയിലാണ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. തിരുവിതാംകൂർ രാജാക്കന്മാരുടെ പ്രാചീന കലാസാംസ്കാരിക പൈതൃകത്തിന് ഉദാഹരണമാണ് ഇത്. ധാരാളം ചാരുദർശിനികളും ഉൾഘഘികാരങ്ങളും ഇൗ കൊട്ടാരത്തിന് ചുറ്റും ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇന്ന് ആറ്റിങ്ങൽ കൊട്ടാരം ഒരു സ്മാരക സങ്കേതമായി നിലകൊള്ളുന്നു. കേരളത്തിന്റെ സമ്പന്നമായ സാംസ്കാരികളു പൈതൃകവും പ്രദർശിപ്പിക്കുന്ന ഇൗ സ്മാരകത്തിൽ നിരവധി ടൂറിസ്റ്റുകളും ചരിത്രാന്വേഷകരും എത്തുന്നു. കൊട്ടാരത്തിന്റെ ഒരു ഭാഗം പുരാവസ്തു മ്യൂസിയമായി മാറിയിരിക്കുന്നു. ഇവിടെ പഴയ ശിലാലിഖിതങ്ങൾ ചിത്രകലയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഉപകരണങ്ങൾ, തിരുവിതാംകൂർ രാജവംശത്തിന്റെ നിധികൾ തുടങ്ങിയവ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നു. ആറ്റിങ്ങൽ കൊട്ടാരത്തിൽ ആയുധശാലകളും മറ്റും ഉണ്ടായിരുന്നു. മധ്യകാല ഇന്ത്യയിലെ യുദ്ധസാമഗ്രികൾ ഇൗ കൊട്ടാരത്തിന്റെ പ്രധാന ആകർഷണമായിരുന്നു. ആറ്റിങ്ങൽ കൊട്ടാരം കേരളത്തിന്റെ സാമൂഹ്യചരിത്രത്തിൽ പ്രധാന പങ്കുവഹിക്കുന്നു. അതിന്റെ പൈതൃകത്തിൽ തിളക്കത്തോടെ നിലകൊള്ളുന്നു.